Akropolj Atina – grčki dragulj iz doba neolita

Da li ste znali da je hram Partenon na Akropolju najslikanija građevina u Evropi

Akropolj ili na grčkom Acropolis je stenovito brdo i antičko svetilište posvećeno grčkoj boginji Atini. Zahvaljujući Akropolju, imamo priliku da se upoznamo sa maestralnom grčkom arhitekturom iz 5. veka pre nove ere.

Kako da stignete do Partenona, Akropoljskog muzeja i ostalih delova ovog kulturnog kompleksa i šta se još krije u njegovoj okolini – nalazi se u nastavku teksta.

Fotorafija Akropolja u grčkoj

Akropolj Grčka – saveti za turiste

Ukoliko ste se opredelili za letovanje u Grčkoj ili planirate posetu Atini, Akropolj je nezaobilazna stanica za sve turiste. Ukoliko niste sigurni kako da organizujete posetu, odakle da započnete turu i šta da ne propustite prilikom obilaska, delimo savete koji će razrešiti sve vaše nedoumice.

Ulaznica za Akropolj

Ulaznica za Akropolj se plaća 20e i pokriva posetu hramovima Partenonu i Erehteonu, a tokom zimskih meseci, od 01. novembra do 31. marta, na ovu cenu posetioci imaju popust od 50%.

Kako se pristupa svetilištu?

Danas postoji samo jedan mogući pristup na Akropolj. Pristupa se sa zapadne strane, gde postoje dva moguća ulaza od kojih je prvi ulaz Bolova kapija iz vremena rimske Grčke, dok je drugi ulaz na Akropolj kod hrama Atine Nike.

Šta videti na Akropolju?

Kada se pomene Grčka Akropolj je jedna od prvih asocijacija, pored kristalno plavog mora, mediteranske hrane i grčkog gostoprimstva.

Ovo stenovito brdo visine je oko 150m, a sam vrh čini platforma gde se nalazi arhitektonski kompleks. Brdo je prvi put utvrđeno zidovima u mikenskom periodu, a delovi tih prvih zidina su i danas vidljivi!

Spomenici i građevine Akropolja su u harmoniji sa svojim prirodnim okruženjem. U ovim jedinstvenim delima antičke arhitekture, kombinuju se različiti stilovi klasične grčke arhitekture, koji su vekovima uticali na mnoge druge kulture i njihove umetnosti. 

Fotorgafija Akropolja u Grčkoj

#1 Partenon

Partenon je nesumnjivo najoriginalnija građevina na Akropolju. Njegova gradnja je uspela tek nakon trećeg pokušaja,. Persijski ratovi uništili su prethodne hramove. Partenon se gradio dugih 9 godina a kompletiran je 438. godine p.n.e.

Vekovima je Partenon uništavan, a nestao je i veći deo skulptura koje su ga krasile. Ipak, njegova osnovna struktura ostala je netaknuta

#2 Erehteon

Jonski stil građe je posebno izražen u hramu Erehteon koji je posvećen boginji Atini, ali i Posejdonu Erehteusu. Krase ga najpoznatiji grčki stubovi sa uklesanim Karijatidama. Erehteon je najelegantnija građevina, na severnoj strani Akropolja.

#3 Propileja

Propileja predstavlja monumentalna ulazna vrata Akropolja, koja su se nalazila na kraju strme rampe koje ih je povezivala sa Atinom. Kada su Atinjani 400. godine p. n.e. prolazili kroz ta vrata, već su se nalazili u Akropolju, kompleksu koji je bio tvrđava i svetilište.

#4 Hram Atine Nike

Ovo je još jedna elegentna grčka građevina. Hram Atine Nike bio je sveto mesto još u periodu mikenske civilizacije. Oko 565. godine p.n.e. Atinjani su konstruisali na tom mestu svetilište posvećeno Atini Nike, boginji pobednici, koji je uništen tokom persijske invazije.

Hram je najverovatnije konstruisan u Periklovo doba, u sklopu njegovog velikog građevinskog poduhvata. Na gornjem delu hrama predstavljena je grčka pobeda nad Persijancima u bici na Plateji, 479. godine p. n. e.

Nema sumnje da, ukoliko ne bi postojala znamenitost kao što je Akropolj Atina više ne bi bila ista. On je jedna od atrakcija koje krase ne samo grad u kom se nalaze, već i čitavu državu. Stoga, sa punim pravom se može reći da je, uz atrakciju kao što je Akropolj Grčka znatno bogatija.

Akropoljski muzej – neizostavna stanica

Za muzej treba izdvojiti nekoliko sati, a ovde posetioci često imaju mogućnost da vide i gostujuće izložbe iz drugih velikih svetskih muzeja. Cena ulaznice je 5e.

Radi se, zapravo, o novom akropoljskom muzeju u podnožju Akropolja. Prvobitni muzej Akropolja je 2007. godine bio zatvoren zbog nedovoljnog prostornog kapaciteta. Nema razloga za brigu, ništa nećete propustiti, jer su svi eksponati prebačeni u novi muzej. 

Sastoji se od zbirki eksponata, predmeta, skulptura, reljefa i drugih arheološki važnih elemenata koji su pronađeni upravo na Akropolju, a koji su hronološki poređani tako da su obuhvaćeni svi periodi stare Grčke.

Šta još videti u okolini Akropolja?

Ako se već nađete na Akropolju, to je prilika da posetite još autentičnih mesta u njegovoj okolini. Pripremili smo listu najlepših mesta u okolini Akropolja.

#1 Plaka 

Grčka Skadarlija, najstarija četvrt u Atini, smeštena je na padini Akropolja, a u ovom specifičnom mestu vlada idilična seoska atmosfera. Krase je stare fasade, kaldrma i bezbroj malih prodavnica nakita, odeće i lokalne keramike načičkanih po obodima uskih uličica. Kafići su otvoreni do kasno u noć, a u bioskopu “Pariz” se prikazuju klasični filmovi na otvorenom. 

#2 Hefestov hram

Ovo je najbolje očuvani hram u Grčkoj iz antičkog perioda. Posvećen je Hefestu, drevnom bogu vatre i kovačkog zanata, jednom od sinova Zevsa i Here. Čini se da nema grčke znamenitosti koja nije imala veze sa boginjom Atinom, jer je pored Hefesta, hram posvećen i njoj.

#3 Monastiraki trg

Trg Monastiraki je omiljen ne samo turistima, već i Atinjanima. Jedan je od najstarijih trgova, a odavde se možete popeti uzbrdo ka Akropolju, kroz neodoljive ulice Plake. Za vreme Otomanskog carstva Monastiraki je bio centar Atine, te se prepoznaje uticaj turske arhitekture.

Danas, ovom trgu život udišu turisti, lokalci, antikvarnice i tradicionalni restorani. Za sve ljubitelje grčke kuhinje, ovde možete naći najbolje grčke restorane gde se služi najbolji giros i suvlaki u Atini

#4 Hadrijanova biblioteka

Rimski imperator Hadrijan je za vreme svoje vladavine često posećivao Atinu. Biblioteku je osnovao 132. godine i bila je najveća građevina Atine iz tog perioda. Pored biblioteke, osnovao je i mnoge druge ustanove.

#5 Sintagma trg

Sintagma trg je napoznatiji trg u Atini. Na njemu se nalazi čuvena zgrada Parlamenta, nekadašnja kraljevska palata, ispred koje se vrši poznata smena straže koja uvek privuče veliki broj turista. 

Naime, na svakih sat vremena, Evzoni, tradicionalno odeveni vojnici počasne grčke garde marširaju i menjaju pozicije. Možete se slikati sa njima, ali ih ne smete dodirivati, jer postoji stražar koji ih čuva. Od trga se na dalje prostiru najpoznatije ulice Atine. 

Atina Akropolj – bogata istorija

Ostaci prvih naselja na Akropolju datiraju još iz perioda neolita. Vekovima je brdo korišćeno kao kultno mesto. Natpisi na mnogim dragocenostima svetilišta Atine poput bronzanih i glinenih statua i vaza navode da je kult boginje zaštitnice grada ustanovljen još u arhajskom periodu, dakle 650–480. p. n. e.

Zid utvrđenja oko Akropolja je izgrađen oko 13 v. p. n. e. kada je utvrđenje postalo centar Mikenskog kraljevstva. Delovi zida tog ranog utvrđenja su delimično očuvani u kasnijim događajima. Zahvaljujući tome, njegova istorija može se prilično precizno utvrditi.

Akropolj je postao svetilište u 8. veku p. n. e. uspostavljanjem kulta Atini, čiji se hram nalazi na severoistočnom delu uzvišenja. Svetilište se razvijalo u periodu vladavine Pizistrata, polovinom 6. veka p. n. e.

Tada je uspostavljen najveći religijski festival grada, Panatinaja i izgrađene su prve monumentalne građevine Akropolja, takozvani „Stari hram“ i “Hekatompedo”, preteča Partenona, obe posvećene boginji Atini. 

Mnogobrojni raskošni darovi bili su posvećeni tim prvim svetilištima, a mnogi od njih nose natpise koji pokazuju koliko je bio važan kult boginji Atini, još u arhajskom periodu.

Ruševine zidina u Akropolju

Kada su Atinjani pobedili Persijance na Maratonu, 490. p. n. e. počeli su izgradnju velikog hrama, takozvanog pre-Partenona. Hram još nije bio završen, kada su Persijanci ponovo napali Atinu, 480. p. n. e. opljačkali Akropolj i zapalili sve hramove.

Polovinom petog veka pre nove ere, kada je Akropolj postao sedište Atinske lige i Atina najveći kulturni centar antičkog doba, Perikle je započeo ambiciozan građevinski poduhvat, koji je trajao tokom cele druge polovine petog veka p. n. e. 

Atinjani, zajedno sa strancima su radili na ovom projektu. Najvažnije građevine Akropolja koje se danas mogu videti, Partenon, Propalaja, Erehteon i hram Ateni Nike, podignuti su u tom periodu pod vođstvom najboljih arhitekata i umetnika. 

Do kraja 1. veka p. n. e. nisu građene druge bitnije građevine u Akropolju, a u 3. veku, izgrađen je novi zid utvrđenja, sa dve kapije na zapadnoj strani. Jedna od njih, takozvana Bolova kapija, koja je dobila ime po francuskom arheologu iz 19. veka, je sačuvana do danas.

Atina Akropolj zanimljivosti – interesantne činjenice za koje možda niste znali

Osim što Akropolj privlači turiste širom sveta, on krije i neke zanimljivosti koje su manje poznate zaljubljenicima u putovanja. Pripremili smo listu najinteresantnijih podataka o Akropolju.

#1 Najpoznatiji je od svih akropolja

Kada se spomene reč „akropolj“, većina ljudi pomisli na atinski Akropolj, iako je on samo jedan od mnogih koji su izgrađeni širom Grčke. Na osnovu drevnih grčkih reči ákros (visoka tačka) i pólis (grad), grub prevod bi bio „visoki grad“, i može da se odnosi na bilo koju citadelu.

#2 Priprema mermera za izgradnju bio je veoma težak zadatak

Mermer, koji je sastavni deo klasične struktue, nije bio lokalni. Vađen je na planini Pandeli, koja je udaljena oko 16 kilometara od Atine. Bilo je izuzetno teško izvaditi mermer samo pomoću gvozdenog klina i čekića, a još teže preći dug put od planine do Atine.

#3 Akropolj je prvobitno bio obojen

Prva asocijacija na grčku arhitekturu jeste beli mermer. Međutim, objekti na Akropolju su prvobitno bili obojeni. Nedavni testovi tokom laserskog čišćenja Partenona su otkrili nijanse plave, crvene i zelene boje. Tokom vremena, kamenje je izbledelo na suncu.

#4 Najstarija meteorološka stanica se nalazila u podnožju Akropolja

Poznata i kao „Kula vetrova“, osmougaona, mermerna struktura datira još od pre 2000 godina, verovatno je sadržala i bronzani vetrokaz iznad sunčevog sata. Mnogi istoričari veruju da je sadržala i vodeni sat koji je hidraulički napajan vodenim tokom koji se spuštao padinama Akropolja.

Kameni stubovi Akropolja u Grčkoj

#4 Akropolj – paganski hram, crkva i džamija

Paganski hramovi na Akropolju datiraju još iz 6. veka pre nove ere. U jednom trenutku pre 693. godine, Partenon je pretvoren u vizantijsku crkvu, a potom je transformisan u katoličku katedrali. Pod Otomanskim carstvom u 15. veku, Partenon je postao džamija.

#5 Obnova Akropolja traje

Velika obnova Akropolja je pre više od 40 godina, pod novim Komitetom za očuvanje spomenika na Akropolju, koji želi da vrati čitav kompleks u nekadašnji sjaj. Mermer se donosi sa iste planine kao za prvobitnu verziju, a radnici i umetnici koriste iste alate kao i u drevnim vremenima. Za obnovu samo jednog bloka potrebno je više od tri meseca.

Akropolj predstavlja značajan istorijski, kulturni i arhitektonski kompleks. Ne propustite šansu da ga posetite i sami napravite fotografiju pored najfotografisanije građevine u čitavoj Evropi.

Autor: Milica Nedeljković | Objavljeno: 20.03.2020. | Modifikovano: 20.03.2020.