Trebinje znamenitosti – grad istorije, manastira i kulture

Kada donesete odluku da putujete u jedan ovakav grad, pre samog putovanja, imate neku posebnu energiju. Istina, svako putovanje nosi izvesnu dozu uzbuđenja i očekivanja, ali bićemo slobodni da kažemo, uz ovo putovanje ide i neki poseban štimung. Kada dođete u Trebinje znamenitosti su ono što će vam privući pažnju, a šarm grada ono što će vam se uvući pod kožu.

A, kako i ne bi! Kada znate da krećete put mora, put posebnog bosanskog, pardon, hercegovačkog šmeka, široke duše i neuslovljene ljubavi.  Hajde da upoznamo destinaciju gde je malo, veliko. Na malom geografskom prostoru, grad velike duhovne širine. Krenimo put Trebinja.

Trebinje Republika Srpska – grad nadomak primorja

Na 430km od Beograda, u jugozapadnom delu Republike Srpske, u državi BiH smešten je grad Trebinje. Prvi put, grad se spominje u X veku, pod imenom Tribunija, koji se kasnije menja u Trivunija, da bi današnji naziv dobio u XVI veku.

Kako je kroz istoriju bio centar mnogih naroda, danas je Trebinje centar različitih kulturno-istorijskih objekata. Različiti stilovi gradnje, od primorskog, preko orijentalnog do austrougarskog i stila današnjice, upravo i utiču na lepotu i duh ovog grada. 

Trebinje znamenitosti – grad sa najviše spomenika u BiH

Trebinje je i riznica kulturno istorijskih spomenika, sa 29 spomenika pod zaštitom države i više  od 50 na privremenoj listi spomenika sa izuzetnim kulturnim i istorijskim značajem. 

Dakle, kada posetite Trebinje znamenitosti koje ne smete da propustite su spomenik Jovanu Dučiću na Trgu pesnika, Petru II Petroviću Njegošu, Spomenik Oslobodiocima, samo su neki od velike skupine. Smatra se da je ovo grad sa najviše spomenika u Bosni i Hercegovini.

Stari grad Kaštel – duša ovog mesta 

Stari grad, nastao je početkom XVIII veka, kao potreba turske vojske za dalja osvajanja iz ovog kraja. U samom gradu, u zgradi austrijske kasarne sa kraja XIX i početkom XX veka, danas se nalazi daleko poznati Muzej Hercegovine. Veličina samog muzeja ogleda se u arheološkoj, etnološkoj postavci, kao i legatu čuvenog pesnika, Trebinjca Jovana Dučića. 

Rodno mesto Jovana Dučića 

Trebinje je grad u kome je rođen jedan od najvećih srpskih pesnika, Jovan Dučić. Iako nije živeo u Trebinju, Dučič je mnogo voleo svoj rodni grad kome je slao veliki broj poklona iz svih delova sveta u kojima je bio.

Legat u pomenutom Hercegovačkom muzeju, zimzeleno rastinje iz koga je nastao Dučićev park, veliki broj knjiga u Narodnoj biblioteci, figura Jelene Anžujske,  samo su deo Dučićevih poklona svome gradu.

Koliko je Dučić voleo Trebinje, toliko  i Trebinje voli Dučića. Jovan Dučić je umro 1943. godine u SAD-u. U testamentu je naveo svoju poslednju želju: voleo bi da se sahrani na jednom od brda rodnog Trebinja, u crkvi koja liči na Gračanicu sa Kosova i Metohije. 

Godine 2000., zemni ostaci čuvenog pesnika, prenešeni su na brdo Crkvine, na kome je u čast Jovana Dučića podignuta crkva Hercegovačka Gračanica, posvećena Blagovestima Presvete Bogorodice. Od tada grad je zaokružio svoju priču duhovnosti, a Trebinjci vidikovac na svoj prelepi grad. 

Anđelkina kapija – vrata koja vode u roman Mir Jam

Mešavina mediteranskog duha, istorije, stihova Jovana Dučića, vina, mostova dala je tu čarobnu atmosferu koju je prepoznao i Zdravko Šotra i radnju popularne novele „Ranjeni orao“, smestio baš u Trebinje.

Upravo iz tog razloga, Anđelkina kapija, postala je sinonim za Trebinje. Zanimljivo je da je tu kapiju čine samo jedna, katancem zaključana vrata, a da je radnja serije snimana iza jednih drugih vrata u Beogradu. 

Trebinje manastiri – duhovnost i van okvira grada 

Dolazak u Trebinje, ne znači samo boravak u ovom gradu. Zašto? Jednostavno je. Duhovnost ovog grada toliko je velika da se preliva i na okolinu koja čini sastavni deo uživanja i turističke ponude ovog grada. Kada se odlazi u Trebinje manastiri koji ga okružuju se moraju naći na ruti.

Manastir Tvrdoš – putevima vere i vina

Ukoliko se iz Trebinja uputite prema Mostaru, na petom kilometru naići ćete na manastir Tvrdoš. Manastir vodi poreklo još iz antičkog perioda. Više puta je rušen i obnavljan, da bi krajem XVII veka, u borbi Mlečana i Turaka, najviše uništen. Tada je najveći deo manastirskog inventara prenet u manastir Savina u Herceg Novom, gde se i danas nalazi.  

Brojne činjenice govore o značaju i veličini ovog manastira. Sveti Vasilije Ostroški je upravo ovde dobio sveštenički čin i zbog toga nosi naziv Sveti Vasilije ostroški i tvrdoški. Ovde se čuva ruka Svete Jelene Anžujske, majke srpskih kraljeva Dragutina i Milutina. Posebnu vrednost ima i stakleni pod, kroz koga se vide temelji manastira iz IV veka. 

Vinarija Tvrdoš

Veliki značaj  manastira Tvrdoš čine vinogradi i vinski podrumi koji nastavljaju tradiciju proizvodnje vina još iz XV veka. Manastir ima dva vinska podruma. Stari kameni podrum sa tradicionalnim bačvama u kojima se čuva crveno vino „vranac“ i noviji podrum sa savremenom tehnologijom proizvodnje vina.

Manastir Duži 

Na desetom kilometru južno od Trebinja, smešten je manastir Duži. Tokom XVI i XVII veka, manastir je bio posed manastira Tvrdoš, da bi se krajem XVII veka, kada je Tvrdoš razoren, jedan deo sveštenstva prebacio u Duži kada se on proširuje i razvija. Manastir Duži je bio sedište hercegovačke mitropolije sve do ukidanja Pećke Patrijaršije. 

Petro-Pavlov manastir 

Ukoliko iz Trebinja krenete prema zapadu, na petom kilometru u Petropavlovom polju, smešten je  Petro-Pavlov manastir. Ovaj kompleks obuhvata ostatke crkve Svetog Petra iz IV veka, smeštene ispod današnje crkve nastale početkom XX veka i ostataka crkve Svetog Pavla iz V veka, obnovljene 2007. godine. Ušuškan između voćnjaka, vinograda i oranica, manastir odiše velikom lepotom i nesvakidašnjim mirom.

U neposrednoj blizini manastira smeštena je Pavlova pećina, bogata pećinskim nakitom koju je po predanju posećivao apostol Pavle, te zbog toga i nosi njegovo ime.

Verski objekti u gradskim okvirima 

Kada se obilazi Trebinje manastiri nisu samo izvan granica ovog grada, već se bogatstvo verskim objektima može videti i u gradu. U samom centru grada u duhu mira, smešteni su Saborni Hram Preobraženja Gospodnjeg, Katedrala Blažene Device Marije i Sultan Ahmedova – Careva džamija.  

Saborni Hram, smešten u zelenilu Dučićevog parka, nastao je krajem XIX i početkom XX veka. U dvorištu ovog pravoslavnog zdanja nalazi se spomenik srpskom patrijarhu gospodinu Pavlu.

Katedrala Blažene Device Marije, izgrađena je krajem XIX veka u jednoj od najstarijih biskupija u Bosni. Godine 2006. katedrala je proglašena za nacionalni spomenik.

Sultan Ahmedova-Careva džamija, podignuta je 1719. godine u čast sultana Ahmeda III, po kome i nosi naziv.

Grad Trebinje – u hladu platana i na obali Trebišnjice 

Svaki grad ima neki svoj deo gde se tradicionalno okupljaju sve generacije. U Trebinju je to čuvena letnja bašta, smeštena u senci 16 platana. Iako je omiljena među Trebinjcima, svaki gost i putnik na proputovanju kroz ovaj grad, mora baš tu da popije kafu, da uživa u bojama i hladovini i oseti duh i život ovog grada. Ko se ovde jednom rashladi, uvek se ovde i vraća.

Reka Trebišnjica i svi njeni mostovi

Grad Trebinje je poznat i po nekada najvećoj ponornici u Evropi – reci Trebišnjici, koja ima površinski tok 98km i podzemni 187km.  Voda ove reke protiče kroz Gatačko, Cerničko i Fatničko polje, potom ponire, da bi se južno od Bileća ponovo pojavila kao Trebišnjica.  Zeleno – plava boja ove reke daje posebnu toplinu gradu na kome se nalaze mnoga izletišta Trebinjaca.

Ako se kaže da grad vredi koliko mostova ima, Trebinje je metropola. Lepotu Trebišnjice upotpunjavaju brojni kameni mostovi, među kojima je čuveni Perovića (Arslanagića) most, koga je sredinom XVI veka sagradio Mehmed – paša Sokolović. Poznati su i Kameni most, Andrićev most, Geljov most, Rimski most…

Kada posetiti grad sunca?

Uvek. Trebinje nema sezonu i vansezonu, ono je uvek aktuelno. U proleće, kada vas ponese energija ljubavi, pravo mesto da je rasplamsate, sigurno je Trebinje. Leti kada uživate u ronjenju u vodi čiste Trebišnjice, kampovima ili modernom akva parku „Grad Sunca“. U jesen kada se uskovitlaju boje, Trebinje je idealno za Miholjsko leto. A zimi, savršen izbor za obnavljanje energije. 

Grad Trebinje je poznat i po velikom broju sunčanih sati, 260 dana godišnje sa prosečnih 7 sati dnevno. Upravo iz ovog razloga Trebinje još nazivaju i  “grad sunca”.

Ukoliko ste na proputovanju za Herceg Novi , Kotor ili Dubrovnik , za početak svratite do Trebinja. To je dovoljno, jer Trebinje je grad koji se ne posećuje jednom. Ko jednom dođe, uvek se vraća.